ಕನ್ನಡದ ತಿಳಿವನ್ನು ಜಗದಗಲ ಮುಗಿಲಗಲ ಹರಡುವ ಮೂಲಕ ಜಗತ್ತಿನ ತಿಳಿವಿನೊಂದಿಗೆ ಅನುಸಂಧಾನಿಸಿದ ವಿರಳ ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ದಾರ್ಶನಿಕ ಕವಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಅಗ್ರಗಣ್ಯರು. ಕವಿ, ಲೇಖಕ, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ, ನಾಟಕಕಾರ, ಅನುವಾದಕ, ವಿಮರ್ಶಕ, ಸಮಾಜಚಿಂತಕ, ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞ, ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಹೀಗೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಹಲವು…

ಕೆಲವರ ಹುಟ್ಟು ಚರಿತ್ರೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಜನಾಂಗದ ಚಾರಿತ್ರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ವರ್ತಮಾನದ ಕಣ್ಣಾಗುತ್ತದೆ. ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಳಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅರಿವಿನ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಬಾಳಿನ ದೀವಿಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಕಲ ಜೀವಾತ್ಮರಿಗೂ ಲೇಸ ಬಯಸಿದ ಶರಣ ದಾರ್ಶನಿಕರಲ್ಲಿ ವಿಭೂತಿಪುರುಷ ವಿಶ್ವಗುರು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅಗ್ರಗಣ್ಯರು. ಪ್ರಾರ್ಥಃಸ್ಮರಣೀಯರಾದ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಬದುಕು ಸಮಸ್ತ ಮಾನವಕುಲಕೋಟಿಗೆ ಮಹಾಮಾರ್ಗ. ಆದರೆ…

ದೇವರ ದಾಸಿಮಯ್ಯನವರ ಜಯಂತಿ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಈ ಲೇಖನ ಮನುಷ್ಯ ಬದುಕು ತೀವ್ರ ತಲ್ಲಣಕ್ಕೀಡಾದ ಹೊತ್ತಿದು. ಮತಧರ್ಮಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ-ಮನುಷ್ಯರ ನಡುವಿನ ಕಂದಕಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ನಾಡಬದುಕು ಒಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕೇಡಿನ ಕಾಲವಿದು. ಶಾಂತಿ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ, ಸಾಮರಸ್ಯದ ಬದುಕಿಗೆ ಹಸಿದಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅರಿವು - ಆಚರಣೆ…

ಅಧ್ಯಯನ, ಅಧ್ಯಾಪನವನ್ನು ವ್ರತದಂತೆ ಪಾಲಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಹುನಗುಂದದ ದಾನೇಶ್ವರಿ ಸಾರಂಗಮಠ ಅವರು ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ವಿನಯಶೀಲ ವಿವೇಚನೆಯ ಅವಲೋಕನಾಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಭಾವಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮ ‘ತುಂಬಿದ ತೊರೆ’ ಮೊದಲ ವಿಮರ್ಶಾ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಕಲನ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಚೆಲ್ಲಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹೀಗೆ…

ಸಮಾಜದೊಳಿನ್ನೂ ಸಜೀವ ಶ್ರೇಣಿ ಆಳುವವರಿಲ್ಲಿ ಧಣಿ ಅವರಡಿಯೊಳಗೆ ನರಳುತಿವೆ ದಮನಿತರ ದನಿ ಅವರಿಲ್ಲದಿದ್ದೀತೆ ಧರಣಿ...? ನಾವಿಕನಿಲ್ಲದ ದೋಣಿ ಅವನಿಲ್ಲದೂರಿಗೆ ಯಾರು ಚುಕ್ಕಾಣಿ...? ವಿಮೋಚನೆ ಎಂಬುದರ ಅರ್ಥ ಬಿಡುಗಡೆ. ನಿರ್ವಾಣ ಎಂಬುದು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ಜೀವಾತ್ಮ ಪಡೆಯುವ ವಿಮೋಚನೆ. ಭವದ ಎಲ್ಲ ಕೇಡುಗಳಿಗೆ…

ಮನದ ಮಲೀನತೆ ತೊಳೆದು, ಕುಲದ ಕಸವ ಕಳೆದು ಸಮತೆಯ ಹೂ ಅರಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇಡೀ ಮನುಕುಲವ ಬೆಳಗಿದ ದಾಸ ಶ್ರೇಷ್ಠರಲ್ಲಿ ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸರು ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠರು. ಸಂಸಾರ ಸಂಗದ ಸಖ್ಯವನು ಕಂಡು, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಪರಿಣಾಮ ವೈರಾಗ್ಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ, ಅಧ್ಯಾತ್ಮದ ಮೇರು ಶಿಖರವಾಗಿ ಮಾನವ ಘನತೆಯನ್ನು…